بررسی مقایسه ای رتبه بندی شرکت های برتر بر اساس نسبت های سودآوری و شاخص های بورس اوراق بهادار تهران

نتایج پژوهش های متعددی موید کارایی ضعیف بورس اوراق بهادار تهران است. در چنین بازاری، سرمایه گذاران و استفاده کنندگان از اطلاعات بر آنند که شرکت های برتر را از شرکت ها غیربرترتمیز دهند تا سرمایه گذاری مناسب تری به عمل آورند. یکی از سوالات اساسی این است که شرکت های برتر کدامند و چگونه می توان آن ها را تعیین نمود؟ در این تحقیق بررسی مقایسه ای میان دو روش معمول رتبه بندی شرکت ها بر اساس شاخص های برتری بورس اوراق بهادار تهران و نسبت های سود آوری حسابداری (شامل نسبت سود ناخالص، نسبت سود عملیاتی، نسبت سود خالص، نسبت بازده جمع دارایی ها و نسبت بازده حقوق صاحبان سهام که به نظر در شاخص های بورس نادیده گرفته شده اند) به عمل آمده است. این تحقیق بر اساس داده های پنجاه شرکت برتر طی سه سال 1381، 1382و 1383 به اجرا در آمده و هم بستگی میان نتایج این دو نوع رتبه بندی را مورد بررسی مقایسه ای قرار می دهد. نتایج آزمون تجربی نشان گر آن است که هم بستگی ضعیفی میان این دو گروه رتبه بندی به عمل آمده وجود دارد. این بدان معنی است که شرکت های برتر منتخب بورس لزوما دارای رتبه های بالاتر ازحیث نسبت های سودآوری نمی باشند. بنابراین آن چه را که نسبت های حسابداری برتر تلقی می کنند از حیث بورس برتر محسوب نمی شوند. به عبارتی دیگر، نسبت های سودآوری شرکت های بورس برای پیش بینی و تعیین شرکت های برتر از نظر بورس مناسب نمی باشند.